Áhrif sauðfjárbeitar á vistkerfi og áhrif jarðvegsgerðar á bygguppskeru

Íslenskur byggakur. Mynd: Bjarni Diðrik Sigurðsson.

Nýjar greinar komnar út í Icelandic Agricultural Sciences

Tvær nýjar greinar voru að koma út í alþjóðlega vísindaritinu Icelandic Agricultural Sciences. Annars vegar er fjallað um áhrif sauðfjárbeitar á íslensk vistkerfi og hins vegar áhrif jarðvegsgerðar á bygguppskeru í íslenskum yrkjatilraunum.Þá hafa alls 8 greinar komið út í hefti 30/2017

Fyrri greinin, Áhrif sauðfjárbeitar á íslensk vistkerfi, er eftir Bryndísi Marteinsdóttur og tvo aðra höfunda. Höfundar gefa yfirlit yfir rannsóknir og skrif um áhrif sauðfjárbeitar á úthaga hérlendis og fóru í gegnum 347 greinar fyrir þá vinnu. Einungs 44 þeirra voru með haldbær töluleg gögn til að gera safngreiningu (e: meta analysis) á áhrifum beitar á ýmsa vistfræðilega þætti úthaga, en þessar greinar voru byggðar á 16 ólíkum rannsóknum. Hin gögnin greindu frá of einföldum athugunum, voru endursagnir úr nothæfum gögnum eða voru meira og minna skoðanir viðkomandi höfunda. Niðurstaðan var sú að fyrir flestar vistfræðibreytur væru birtar rannsóknir of fáar til að draga mætti almennar ályktanir út frá þeim með safngreiningu. Marktæk áhrif sem fundust voru að á beittu landi bar meira á rofi í gróðurþekjunni og að beit hafði marktæk áhrif á gróðursamfélögin.

Það vekur vissulega athygli hversu mörg göt eru í fræðilegri þekkingu á áhrifum úthagabeitar á Íslandi með tilliti til þess hversu löng hefð er á sauðfjárbeit. Hér er greinilega þörf á miklu átaki til að umræða um beit geti farið fram á traustari fræðilegum grunni þar sem byggt er á staðreyndum og mögulegt er að taka upplýstar ákvarðanir.

• Áhrif sauðfjárbeitar á íslensk vistkerfi

Í stuttgreininni Áhrif jarðvegsgerðar á bygguppskeru í íslenskum yrkjatilraunum nota Hrannar Smári Hilmarsson og meðhöfundar niðurstöður úr fjölda byggtilrauna á Tilraunastöðinni á Korpu við Úlfarsá. Niðurstöðurnar sýna að talsverður munur er á uppskeru byggyrkja eftir jarðvegsgerð. Hjá sumum arfgerðum virtist ekki skipta máli hvort um mýra- eða móajarðveg var að ræða en hjá öðrum hafði jarðvegsgerð allnokkur áhrif. Svo virðist sem seinþroska afbrigði gefi mjög litla uppskeru í mýrarjarðvegi á meðan snemmþroska 6-raða bygg hefur tilhneigingu til að fella korn í roki sé það ræktað á móajarðvegi, en nái minni þroska en gefi einnig meiri uppskeru á mýrajarðvegi. Í það heila er kornþungi meiri í þurrlendis- en á mýrajarðvegi.

Þessi grein er því samantekt sem mun nýtast ræktendum við val á sáðvöru og sýnir að gerð ræktunarlandsins skiptir miklu máli.

• Áhrif jarðvegsgerðar á bygguppskeru í íslenskum yrkjatilraunum

• Vefur IAS